#19. Arboretum Wojsławice
Arboretum Wojsławice w Niemczy (fot. Szymon Matuszyński)
GOŚĆ: Tomasz Dymny
z-ca dyrektora Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Wrocławskiego ds. arboretum Wojsławice
W sercu Dolnego Śląska znajduje się miejsce, które nie tylko zachwyca swoją urodą, ale także posiada unikalną wartość edukacyjną, naukową i... terapeutyczną. Arboretum Wojsławice to wyjątkowy ogród botaniczny Uniwersytetu Wrocławskiego, którego historia sięga początków XIX wieku. To jednak nie tylko przestrzeń dla miłośników przyrody, ale także żywe muzeum roślin, którego kolekcje znane są na całym świecie.
Historia zakorzeniona w XIX wieku
Choć pierwsze wzmianki o aklimatyzacji roślin północnoamerykańskich w Wojsławicach pochodzą z 1811 roku, za symboliczny początek Arboretum Wojsławice uznaje się rok 1880. Wtedy to majątek nabył Fritz von Oheimb – miłośnik botaniki, który nadał temu miejscu wyjątkowy charakter. Jego pasja do różaneczników, klonów japońskich czy szydlic sprawiła, że Wojsławice stały się jednym z najważniejszych ośrodków dendrologicznych w tej części Europy.
Historia ogrodu to również opowieść o przetrwaniu – ocaleniu cennych drzew przed powojenną degradacją czy przetrwaniu ciężkich czasów PRL-u. Dziś Arboretum Wojsławice to aż 62 ha terenu, z czego około 50 udostępniono zwiedzającym.
Ogrodnicza podróż przez cały rok
Arboretum Wojsławice to miejsce, które warto odwiedzać nie raz, ale wiele razy w ciągu roku. Dlaczego? Bo w każdej porze roku rozkwitają tu inne rośliny, a ogród zmienia się jak w kalejdoskopie. Wiosną zachwycają magnolie i różaneczniki, latem rozkwitają piwonie – największa kolekcja w Polsce i jedna z największych w Europie – oraz liliowce, których jest tu ponad 4000 odmian!
Sierpień to święto hortensji – Wojsławice mogą się pochwalić ponad tysiącem odmian tych spektakularnych krzewów. Jesienią ogród przybiera barwy klonów japońskich, a uwaga zwiedzających kieruje się także ku miskantom czy chryzantemom.
Nie można też zapominać o zimie – choć formalnie ogród jest wtedy zamknięty, zimowe spacery z przewodnikiem przyciągają coraz więcej gości. W styczniu i lutym można tu zobaczyć kwitnące oczary i ciemierniki – zwiastuny nadchodzącej wiosny.
Kolekcje o światowym znaczeniu
W Arboretum Wojsławice znajdziemy ponad 16 tys. taksonów roślin. To nie tylko bogactwo gatunków, ale także unikalne kolekcje narodowe – m.in. różaneczników, piwonii, bukszpanów czy liliowców. Arboretum pełni też ważną funkcję ochrony roślin zagrożonych wyginięciem – te oznaczone czerwoną etykietą są wpisane do światowej czerwonej księgi gatunków zagrożonych.
Wśród wyjątkowych okazów warto wymienić miłorząb dwuklapowy, drzewo-pamięć, które przetrwało wybuch bomby atomowej w Hiroszimie. A także Gunerę – parzeplin olbrzymi, jedną z największych bylin świata, która rośnie tu dzięki troskliwej opiece ogrodników.
Edukacja i terapia wśród natury
Arboretum Wojsławice to nie tylko atrakcja turystyczna, ale także ważny ośrodek edukacyjny i badawczy. Każda roślina ma swoją tabliczkę, a ogród podzielono na kwatery, które są regularnie inwentaryzowane. Na terenie arboretum prowadzona jest również hortiterapia – czyli leczenie ogrodem. Kontakt z naturą, praca w ogrodzie czy nawet zwykły spacer między roślinami działa kojąco na zmysły i pozwala odpocząć od codziennego pędu.
Szczególną popularnością cieszą się zajęcia dla dzieci i seniorów, w tym edukacyjne spacery czy warsztaty ogrodnicze. W Wojsławicach dzieci sadzą ziemniaki, uczą się o dzikich roślinach i odkrywają zapomniane smaki dawnych warzyw i owoców.
Arboretum Wojsławice – jak zwiedzać?
Arboretum Wojsławice można odwiedzać codziennie od połowy kwietnia do końca października. Ogród jest otwarty od godz. 9:00 do 18:00, a zwiedzać można aż do 20:00. Na miejscu dostępny jest bezpłatny parking, toalety, plac zabaw oraz edukacyjne gry terenowe.
To także przestrzeń bezpieczna i przyjazna dla rodzin, choć – co zrozumiałe – nie można tu wprowadzać zwierząt domowych. Zadbano o komfort gości, ale przede wszystkim o ochronę unikalnej przyrody.
Jeśli chcecie poznać więcej niesamowitych historii, usłyszeć o pasjach ogrodników i poznać tajemnice Arboretum Wojsławice – koniecznie wysłuchajcie całego odcinka podcastu.
